OVT
De onvoltooid verleden tijd, elke zondag 10.00-12.00 op NPORadio1. Ook het thuis van je favoriete geschiedenisverhalen-podcast (Mina & mevrouw, Kweekje mi kwekipikin, De plantage van onze voorouders). Vind OVT in elke podcastapp. vpro.nl/ovt
- 'Make Romania Great Again' is de slogan van extreemrechtse presidentskandidaat George Simion. Hij bedoelt niet alleen 'groots', maar ook letterlijk: Groot-Roemenië, zoals 100 jaar geleden. Wil hij terug? Wat drijft zijn succes? En wat betekent dat voor Europa? Jan Willem Bos duidt:
- Een meisje dat stiekem een koe van een nonnenklooster melkt of een knecht die het schaap van zijn stiefvader opeet. Mediëvist Janna Coomans onderzocht wat dievenbekentenissen over de middeleeuwse samenleving zeggen. Ze vertelt over haar nieuwe boek 'Dievenland'. Luister hier:
- Criminoloog Wouter Buikhuisen is vorige week overleden. Zijn biologische verklaringen voor crimineel gedrag waren een nieuw geluid. Eerst omstreden en dertig jaar later toch geaccepteerd in de wetenschap. OVT stond in 2017 stil bij de affaire Buikhuisen:
- “Gaza zal volledig worden verwoest”, zei de extreemrechtse Israëlische minister Bezalel Smotrich deze week. Niet alleen de Gazanen maar ook hun erfgoed en cultuur wordt weggevaagd. Is die vernietiging van het erfgoed onderdeel van de genocide? Lees verder:
- Een nieuwe aflevering van OVT! Met o.a.: - Lucia Admiraal over culturele genocide in Gaza - Janna Coomans onderzocht dievenbekentenissen en schreef het boek 'Dievenland' - Podcast van Hans Hylkema over Billie Holiday Nu in alle podcast-apps: pod.link/1314370237
- Heb je onze podcastserie Liefste Lies geluisterd en ben je ook zo nieuwsgierig naar hoe Lies eruit heeft gezien? Deze foto is opgedoken, met dank aan een luisteraar. Wil je weten hoe de foto boven water kwam? Luister dan naar de bonusaflevering: www.nporadio1.nl/podcasts/lie...
- Hoe is het om te weten dat je onderdeel hebt uitgemaakt van een droom van Himmler? Jakob Koolschijn maakte een podcast over Lebensborn, een geboorteproject van de nazi's om meer Arische kinderen te kweken. Luister de podcast hier: www.nporadio1.nl/podcasts/het...
- Bij de 'Oscars van de mode' in New York draaide het deze week om de zwarte dandy. Nederland is geen land van dandy's, maar toch waren er mannen die onberispelijk gekleed over straat flaneerden. Luister naar de podcast 'De Nederlandse Dandy' van Marten Minkema:
- 9 op de 10 Nederlanders staat op 4 mei stil bij de Dodenherdenking. Tegelijkertijd lijkt de discussie over wat en wie te herdenken heviger dan ooit. Maar deze discussie is alles behalve nieuw. Kunnen we nog 'samen' herdenken? Luister naar 'De Strijd om het Herdenken', gemaakt door Laura Lubbers.
- AfD is als extreemrechts bestempeld. Het is een stap dichter bij een verbod op die partij. "Maar een partij verbieden is moeilijk in Duitsland", vertelt @annettebirschel.bsky.social en dat heeft met het nazi-verleden te maken: "Deze blokkades voorkomen dat Duitsland weer een dictatuur wordt."
- 'De ondergedoken camera’, zo heet het netwerk van fotografen dat in het geniep de laatste bezettingsmaanden vastlegde. Hun foto’s bepaalden ons beeld van WOII. Hoe ze werkten, bleef onbekend — tot nu, dankzij het boek 'De ondergedoken camera'. De auteurs Erik Somers en René Kok vertellen:
- In 1941 werd midden in een Amsterdamse school een muur opgetrokken. Joodse leerlingen kregen voortaan aan de achterkant les. Andere leerlingen kwamen in opstand en richten een kinderverzetsgroep op. Mirjam Elias schreef er het jeugdboek 'Het verlaten hotel' over en maakte aanvullend lesmateriaal.
- Trump na 100 dagen: volgens hemzelf weergaloos, volgens critici chaotisch. Filosoof Henri van Nispen ziet parallellen met de Romeinse keizer Caligula en diens ‘adhocratie’. Maar wat is een 'adhocraat' en hoe spiegelt Trumps ogenschijnlijke onvoorspelbaarheid zich in het leven van de wrede keizer?
- Een nieuwe aflevering van OVT! Met o.a.: - Mirjam Elias over kinderverzet in WOII - Eric Somers en René Kok over boek en expositie in FOAM 'De ondergedoken camera' - Podcast van Laura Lubbers over de strijd om herdenken Nu in alle podcast-apps: pod.link/1314370237
- Hoe combineer je natuur en stad? Eind 19e eeuw was het antwoord: tuindorpen. Fabrieksfamilies verruilden de sloppenwijken voor groene buurten als Betondorp en Oostzaan. @frescosamsin.bsky.social bezocht 'Het Paradijs van de Arbeider' in Museum Het Schip en zag hoe die idealen nu wat zijn vervaagd...
- Hoe is het om te weten dat je onderdeel hebt uitgemaakt van een droom van Himmler? Jakob Koolschijn maakte een radiodocumentaire over Lebensborn, een geboorteproject van de nazi's om meer Arische kinderen te kweken. Luister hier:
- Femke Halsema heeft namens de Gemeente Amsterdam excuses aangeboden voor de rol van de gemeente tijdens de Jodenvervolging. Hoe werd er vlak na de oorlog naar gekeken, en wanneer is de verandering in het denken over de rol van de gemeente begonnen? Judith Belinfante vertelt:
- Het was niet te missen: paus Franciscus is overleden. Hij schudde het Vaticaan flink op, maar daarin was hij niet uniek volgens OVT-coryfee Jos Palm. Hij ziet opvallende gelijkenissen met paus Johannes XXIII die de kerk in de jaren zestig dichter bij de moderne tijd bracht. Luister hier:
- Wie aan de Tachtigjarige Oorlog denkt aan het Leids Ontzet of de moord op Willem van Oranje in Delft. Maar die nadruk op Holland is onterecht, vertelt Godfried Nijs, conservator van het net geopende Nationaal Museum Tachtigjarige Oorlog in Groenlo. Lees verder: www.nporadio1.nl/nieuws/gesch...
- Van Toetanchamon-beeldjes tot keramische asbakken. Jean-Marcel Humbert verzamelde duizenden objecten geïnspireerd op het oude Egypte. Zijn privécollectie doneerde hij aan @rmoudheden.bsky.social en is nu te zien in de tentoonstelling ‘Dromen van Egypte’. Egyptoloog Daniel Soliman vertelt:
- Na het overlijden van haar moeder komt @sheilas.bsky.social erachter dat haar grootouders ‘fout’ waren in de Tweede Wereldoorlog. De schaamte over dit verleden overheerst al snel, ook bij Sitalsing. Toch, of juist daarom, schreef ze: 'Waar ik me voor schaam'. Luister hier:
- @bartfun.bsky.social bespreekt een boek en een tentoonstelling: 📗 Elselina - Marja Verbraak 🏛️ De wereld van Johan de Witt - Dordrechts Museum Waarnaar ben jij benieuwd? ✨🎧 Luister hier: www.nporadio1.nl/fragmenten/o...
- De nieuwe aflevering van OVT. Met onder andere: -Het nieuwe boek van @sheilas.bsky.social 'Waar ik me voor schaam' -Jos Palm over vernieuwende pausen -Judith Belinfante over de excuses voor de Jodenvervolging Nu in alle podcast-apps: pod.link/1314370237
- Zijn we niet de enigen in het heelal? De Universiteit van Cambridge claimt sterkste bewijs van buitenaards leven te hebben ontdekt. Natuurkundige en filosoof Jaco de Swart vertelt waarom die vraag ons zo blijft fascineren.
- Vanaf vandaag is de documentaire 'Riefenstahl' te zien in de bioscoop. Leni Riefenstahl is een pionier in de filmgeschiedenis, en de bekendste regisseur van nazi-Duitsland. Berucht om propagandafilms en om haar weigering historische schuld te bekennen. @annettebirschel.bsky.social bekeek de film:
- Josephine Baker was zangeres en danste in een exotisch rokje voor een wit publiek. Maar er was ook een andere Baker: de verzetsheld en burgerrechtenactivist, daar gaat de tentoonstelling in @verzetsmuseum.bsky.social over. Denise Jannah vertelt: www.nporadio1.nl/fragmenten/o...
- Ontsnappen aan de fiscus - Shakira en Lionel Messi zijn erdoor in opspraak geraakt, maar ook in de oudheid wist men al hoe het spel gespeeld werd. Dat blijkt uit een papyrusrol van zo'n 2000 jaar geleden gevonden in de woestijn van Judea. Raphaël Hunsucker vertelt: www.nporadio1.nl/fragmenten/o...
- In 1937 werden twee Italiaanse broers gruwelijk vermoord in een Normandisch kuuroord. De moord op Carlo en Nello Rosselli gebeurde allicht op bevel van Mussolini. De broers waren immers antifascisten van het eerste uur. Luc Rasson schreef er een boek over en vertelt: www.nporadio1.nl/fragmenten/o...
- In Trumps oorlog tegen zogenaamde on-Amerikaanse elementen zijn de pijlen nu gericht op Harvard. Het roept herinneringen op aan de beruchte jacht op alles dat links zou zijn onder senator McCarthy in de jaren 50, zegt Amerikanist @markhavalenta.bsky.social.
- Vandaag viert Indonesië Kartini-dag, ter ere van schrijfster Kartini die in de 19e eeuw streed voor gelijke rechten van vrouwen. Lara Nuberg en Feba Sukmana bundelden de brieven waarin Kartini schrijft hoe ze tegen het patriarchaat en het kolonialisme vocht. Luister: www.nporadio1.nl/fragmenten/o...
- Luister hier: www.nporadio1.nl/fragmenten/o...
- De nieuwe aflevering van OVT. Nu in alle podcast-apps: pod.link/1314370237 Met onder andere: Lijkt wat Trump doet op de communistenjacht van McCarthy in de jaren 50?@markhavalenta.bsky.social bespiegelt. En Denise Jannah bezocht de tentoonstelling over Josephine Baker in @verzetsmuseum.bsky.social
- Deze week is het 60 jaar geleden dat 'Ondergang' verscheen, het standaardwerk van Jacques Presser over de jodenvervolging in Nederland. Een boek dat niet alleen de geschiedschrijving veranderde, maar ook het Nederlandse bewustzijn over die periode heeft beïnvloed. Luister OVT over Presser hier:
- Lelijk, vreemd en een Nederlands icoon: Jan Patat. Het is misschien wel het bekendste snackbar-straatmeubilair; een beeld van een patatzak die zijn eigen friet aan het eten is. Het beeld is een cultfiguur geworden, maar wat is zijn verhaal? Elja Looijestijn vertelt:
- Florence Price (1887-1953) was de eerste Afro-Amerikaanse vrouw wiens symfonieën werden uitgevoerd. Shishani Vranckx schreef met collectief Pyranello een eigentijdse Matthäus-passion en liet zich inspireren door Price. Wat is er bekend over Price? Vranckx vertelt. www.nporadio1.nl/fragmenten/o...
- We bedoelen in plaats van collectief Pyranello, collectief Pynarello.
- [Not loaded yet]
- Dank je Job, in het vervolg letten we er op.
- De Israëlische klokkenluidersorganisatie Breaking the Silence publiceerde deze week een rapport met getuigenissen van soldaten over de bufferzone die het leger heeft gecreëerd in Gaza. ‘De soldaten noemen het een doodzone’, zegt Erella Grassiani. Lees verder:
- De nieuwste aflevering van OVT. Nu in alle podcast-apps: pod.link/1314370237 Met onder andere: -Breaking the silence - Erella Grassiani -Florence Price - Shishani Vranckx -Historische boeken met @wimberkelaar.bsky.social
- Carlo Acutis is de eerste millennial die heilig wordt verklaard. Wat ziet de kerk in hem, en waarom wordt Acutis ook wel God’s influencer genoemd? Kunsthistoricus Sanne Frequin vertelt. Luister het hele gesprek hier: www.nporadio1.nl/fragmenten/o...
- Vorige week kondigde Trump nieuwe importheffingen aan. Zijn beleid grijpt terug op de zogenoemde Smoot-Hawley Tariff Act uit 1930. Wat hield die act in en is er een les uit te trekken voor de maatregelen van Trump nu? @casperthomas.bsky.social vertelt. Luister terug: www.vpro.nl/programmas/o...
- Zijn vader was lid van de SS, vocht aan het Oostfront, zijn moeder was lid van de NSB en een fanatieke nationalist. 'Over de rand laait vuur' is het nieuwe boek van historicus Chris van der Heijden over het leven van zijn omstreden ouders. Luister terug: www.vpro.nl/programmas/o...
- Wraak is het sleutelbegrip in de nieuwe verfilming van De graaf van Monte-Cristo, de roman van Alexandre Dumas. Het verhaal speelt zich af in het chaotische post-napoleontische Frankrijk. Wat vertelt dit verhaal over die tijd? @bartfun.bsky.social vertelt. Luister terug: www.vpro.nl/programmas/o...
- Gister besprak Sanne Frequin drie historische boeken: 📗 De geboorte van de stad - Erik Schmitz e.a. 📕 Geschrapt, uitgegomd, gewist - Titiou lecoq 📘 Het verdriet van Elisabeth van Culemborg - Wijnand W. Mijnhardt Waarnaar ben jij benieuwd? ✨🎧 Luister hier terug: www.vpro.nl/programmas/o...
- Trump kondigde radicale importheffingen aan. In 1930 werd onder president Hoover ook gepoogd om met heffingen de Amerikaanse markt te beschermen, met de invoering van de Smoot-Hawley Tariff Act. Is er een les uit te trekken voor de maatregelen van nu? Lees verder:
- OVT gemist? Luister hier terug: www.vpro.nl/programmas/o... Met onder andere: -De Smoot-Hawley Tariff act - @casperthomas.bsky.social -De graaf van Monte-Cristo - @bartfun.bsky.social -'Over de rand laait vuur' - Chris van der Heijden
- Na de arrestatie van de burgemeester van Istanbul, gingen Turken de straat op om te demonstreren. Oppervlakkig gezien lijkt de strijd om de macht in Turkije te gaan tussen democratie en autocratie. Maar is het echt zo simpel? Tayfun Balçik legt uit. Luister terug: www.vpro.nl/speel~RCRSA1...
- Odysseus wordt al duizenden jaren bewonderd als een mythologische held. In Hollywood werd hij afgebeeld als spectaculaire en krachtige strijder, maar de nieuwe film 'The Return' gaat terug naar de menselijke kern van het epos, zo vertelt Koen Vacano. Luister terug: www.vpro.nl/boeken/speel...
- De stichting ‘Christenen voor Israël’ helpt kolonisten bij illegale bezetting op de Westelijke Jordaanoever, bleek vorige week. 'Of ze nou wel of niet zo'n extremistisch figuur steunen; inherent is de ideologie gewelddadig', zegt theoloog Janneke Stegeman. Luister terug: www.vpro.nl/speel~RCRSA1...
- Een zesdaagse werkweek en maar één week per jaar vakantie; het leven van de arbeiders in de Tilburgse wolfabrieken blijft historicus Maarten van Riel fascineren. Hoe is het verval van de textielindustrie verbonden met het levenseinde van zijn opa? Luister terug: www.vpro.nl/boeken/speel...
